مهدویت؛ مسئلهای فرادینی و جهانی
به گزارش تهران فردا، به نقل از پرسمان، حجتالاسلام والمسلمین علیاصغر بسطامی، مدرس حوزه و دانشگاه در ایلام، با اشاره به جایگاه ویژه مهدویت در عصر حاضر، اظهار داشت: «امروز مفهوم مهدویت فراتر از مرزهای ادیان و مذاهب شده و به یک موضوع فرا دینی تبدیل گشته است؛ به گونهای که بسیاری از مکاتب و نگرشهای فلسفی و اجتماعی نیز به انتظار ظهور منجی و نجاتبخش روی آوردهاند.» این نکته نشان میدهد که مسئله مهدویت صرفاً محدود به جوامع اسلامی یا دینی نیست، بلکه یک دغدغه جهانی است که حتی در میان انسانهای غیرمذهبی نیز بازتاب یافته است.
حجتالاسلام بسطامی افزود: «در جوامع بشری، بشر به نقطهای رسیده است که وضعیت موجود او را راضی نمیکند؛ عدالت، اخلاق و شرایط معیشتی موجود، پاسخگوی نیازهای روحی و اجتماعی انسانها نیست. انسان امروز از توانایی خود برای اصلاح جهان با عقل و تجربه محدودش ناامید شده و چشم به راه کسی است که بتواند نظم و عدالت را بازگرداند.» این وضعیت جهانی نشاندهنده نیاز بشر به وجود یک مصلح است، فردی که بتواند عدالت را برقرار کرده و جامعه را از ظلم و بیداد نجات دهد.
وی با اشاره به دیدگاه فیلسوف معروف، برتراند راسل، تصریح کرد: «انتظار برای مصلح و نجاتبخش، مختص به ادیان نیست. بسیاری از مکاتب و تفکرات بشری نیز ظهور کسی را انتظار میکشند که عدالت را گسترش دهد و نظم اجتماعی و اخلاقی را برقرار کند.» این نگرش، بیانگر همراستایی جوامع مختلف با فلسفه مهدویت است و نشان میدهد که انتظاری فراتر از مرزهای مذهبی در میان انسانها شکل گرفته است.
حجتالاسلام بسطامی درباره اهمیت انتظار واقعی گفت: «در آموزههای اسلامی آمده است که بهترین عبادت، انتظار فرج است. این عبارت، یک هشدار و یک راهنمای مهم برای انسانهاست؛ زیرا انتظار تنها به معنای نشستن و تماشای زمان نیست، بلکه به معنای تلاش فعال و اصلاح جامعه است.» در این راستا، میتوان انتظار را به دو نوع تقسیم کرد: انتظار مثبت و ایجابی و انتظار منفی و سلبی.
انتظار مثبت، به گفته حجتالاسلام بسطامی، به معنای حضور مؤثر و اصلاحگر در جامعه است. انسان منتظر باید خود صالح باشد، در زندگی فردی و اجتماعی به احکام دینی پایبند باشد، نیکیها را ترویج دهد و با هرگونه فساد و کجروی مقابله کند. این فرد همانند کاری که امام عصر(عج) در صورت ظهور انجام میداد، تلاش میکند ارزشهای الهی را در جامعه جاری سازد و زندگی فردی و جمعی خود را مطابق مهدویت بسازد.
در مقابل، برخی جریانهای انحرافی، انتظار را به معنای انفعال و حتی تشویق به فساد تعریف کردهاند. برای مثال، فرقهای تحت عنوان انجمن حجتیه، انتظار را به معنای رها کردن امور و منفعل ماندن یا حتی گسترش برخی مفاسد برای تسریع در ظهور امام عصر(عج) تلقی میکند. حجتالاسلام بسطامی با تأکید بر بطلان این دیدگاه افزود: «این نوع انتظار نه تنها با آموزههای دینی همخوانی ندارد، بلکه تضاد آشکاری با مفهوم واقعی عبادت و مسئولیت انسانی دارد.»
وی ادامه داد: «معنای واقعی انتظار، تلاش برای فراهم آوردن مقدمات ظهور است. انسان منتظر باید فعالانه در اصلاح جامعه، کاهش انحرافات و گسترش صلاح و نیکی مشارکت داشته باشد. عبادت، عملی پویا است و انتظار باید چنین ویژگیای داشته باشد؛ یعنی منتظر باید کاری کند که جامعه به سمت ارزشهای الهی حرکت کند و زندگی اجتماعی به سوی عدالت و اخلاق و در نهایت به سمت مهدویت پیش برود.»
حجتالاسلام بسطامی همچنین به حدیثی مشهور اشاره کرد که میگوید: «هرکس بمیرد و امام عصر خود را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است.» این نکته، اهمیت شناخت امام زمان(عج) و پیروی از رهنمودهای ایشان را روشن میکند. انسان بدون معرفت نسبت به امام عصر(عج)، نمیتواند دینداری خود را کامل بداند، چرا که ما در زمان امام عصر(عج) زندگی میکنیم، هرچند ایشان از دیدگان ما پنهاناند، اما حضورشان شامل احوال و رفتار ما نیز میشود.
حجتالاسلام بسطامی تصریح کرد: «شناخت امام عصر(عج) تنها به معنای شناخت اسمی یا تاریخی نیست، بلکه شامل درک خواستهها و انتظارات ایشان از ماست. ما باید رفتار و زندگی خود را با ارزشها و آرمانهای مهدویت همسو کنیم و نسبت به تحقق عدالت، اخلاق و اصلاح جامعه مسئولیتپذیر باشیم.»
وی در پایان تأکید کرد: «امروز، مفهوم مهدویت بیش از هر زمان دیگری جهانی شده و انسانها در سراسر جهان انتظار یک نجاتدهنده را میکشند. این انتظار، نباید به انفعال و تنبلی منجر شود، بلکه باید به عمل، اصلاح و تلاش برای استقرار عدالت و اخلاق در جامعه منتهی گردد. هرگونه انحراف از این مسیر، نه تنها انتظاری حقیقی نیست، بلکه با آموزههای دینی در تضاد است.»
بدون نظر! اولین نفر باشید